12.00

شناسه

جزئي كه در فعل ( اوّل شخص ، دوم شخص ، سوم شخص ) را نشان مي دهد ، شناسه نام دارد .

شناسه وسيله ي شناخت شخص هاي فعل است .

شناسه ها دو دسته اند : شناسه هاي مفرد ( خوردم )      شناسه هاي جمع  ( خورديم )

فعل

كار يا حالت

زمان

شخص

مفرد يا جمع

شناسه

گذشته

حال

آينده

خوردم

خوردن

×

---

---

اول شخص ( گوينده )

مفرد

م

خوردي

خوردن

×

---

---

دوم شخص ( شنونده )

مفرد

ي

خورد

خوردن

×

---

---

سوم شخص ( غايب )

مفرد

-

خورديم

خوردن

×

---

---

اول شخص ( گويندگان )

جمع

يم

خورديد

خوردن

×

---

---

دوم شخص ( شنوندگان )

جمع

يد

خوردند

خوردن

×

---

---

سوم شخص ( غايبان )

جمع

ند

* * * *

فعل اسنادي ( ربطي )

بعضي از جمله ها از« نهاد و فعل » تشكيل شده اند و برخي ديگر از « نهاد و مسند و فعل ربطي »

افعال ( است ، شد ، بود ، گشت و گرديد ) فعل ربطي يا اسنادي هستند .

فعل اسنادي ، مسند را به نهاد ربط و نسبت مي دهد .

مثال :

درخت   سبز   است .

نهاد    مسند   فعل اسنادي

در اين جمله سبز را به درخت نسبت داده ايم .

* * * *

ضمير

ضمير واژه اي است كه در جمله به جاي اسم مي نشيند ، و از تكرار آن جلوگيري مي كند و نقش هاي مختلف را مي پذيرد .

مثال :

معلّم ، فاطمه را صدا كرد و از او درس پرسيد .

ضمير

كلمه ي او در اينجا ضمير است و از تكرار اسم فاطمه ، در جمله جلوگيري مي كند .

ضميرها دو گونه اند :

1- ضماير منفصل يا جدا        2- ضماير متصل يا پيوسته

ضماير منفصل يا جدا

ضميرهايي كه به تنهايي به كار مي روند .به اين ضميرها « منفصل » يا « جدا » مي گويند .

اوّل شخص مفرد         من           اوّل شخص جمع           ما

دوم شخص مفرد          تو           دوم شخص جمع         شما

سوم شخص مفرد         او           سوم شخص جمع         ايشان

* * * *

نقش هاي ضمير

همان طور كه اسم در جمله مي تواند نهاد و مفعول باشد ، ضمير نيز مي تواند نهاد و مفعول باشد و از تكرار آن ها جلوگيري كند .

مثال :

دانش آموز به مدرسه مي رود .                  او به مدرسه مي رود .

نهاد                                                ضمير

علي را ديدم .                 او را ديدم .

مفعول                          ضمير

ضماير متّصل يا پيوسته

ضميرهايي كه به واژه هاي ديگر مي چسبند و اغلب مالكيت را نشان مي دهند ،  ضماير« متصل » يا « پيوسته »

مي گويند .

مفرد             جمع

م              -ِ مان

ت             -ِ تان

ش            -ِ شان

مثال :

كتابَم  -  كتابِشان

* * * *